Czasownik ter


Czasownik ter jest jednym z najważniejszych w języku portugalskim. Posiada on tym bardziej duże znacznie, że jest stosowany nie tylko samodzielnie (w znaczeniu mieć), ale też jako czasownik posiłkowy przy tworzeniu czasów złożonych. Ponadto występuje też w licznych wyrażeniach i strukturach gramatycznych. Aby pokazać całe jego bogactwo postanowiłam przedstawić odmianę ter w różnych czasach w trybie oznajmującym wraz z krótkim opisem.

Presente do indicativo

Czas ten służy do opisu zdarzeń w czasie teraźniejszym lub mających miejsce w niedalekiej przyszłości. Należy jednak pamiętać, że dla wyrażenia czynności ciągłych stosujemy estar a + infinitivo (pt) /estar + gerundio (br).


eu tenho                                                           nós temos
tu tens
ele/ela/você tem                                              eles/elas/vocês têm


Pretérito perfeito do indicativo

Czas ten służy to wyrażania czynności z przeszłości. Przy czym są to zdarzenia zakończone, nie mające skutków w teraźniejszości.


eu tive                                                              nós tivemos
tu tiveste
ele/ela/você teve                                             eles/elas/vocês tiveram


Imperfeito do indicativo

Za pomocą imperfeito możemy ukazać trwanie pewnych czynności w przeszłości lub ich powtarzalność. Poza tym, w mowie potocznej jest on często stosowany zamiast trybu warunkowego np. Queria um café, por favor - Poproszę kawę. zamiast Quereria um café, por favor.


eu tinha                                                         nós tínhamos
tu tinhas
ele/ela/você tinha                                         eles/elas/vocês tinham


Futuro do indicativo

Służy do wyrażania czynności mających miejsce w czasie przyszłym. W sytuacjach dotyczących najbliższej przyszłości może być zastąpiony przez konstrukcję ir + infinitivo.


eu terei                                                          nós teremos
tu terás
ele/ela/você terá                                           eles/elas/vocês terão


Pretérito mais que perfeito simples

Stosowany do opisu sytuacji przeszłych (np. historycznych) lub wskazania czynności, która wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości. Używany głównie jako czas literacki.


eu tivera                                                      nós tivéramos
tu tiveras
ele/ela/você tivera                                      eles/elas/vocês tiveram


Pretérito perfeito composto

Służy do opisu zdarzeń, które wydarzyły się w przeszłości, ale ich skutki są widoczne w teraźniejszości oraz w sytuacja gdy dana czynność rozpoczęła się w przeszłości i trwa do chwili obecnej.

ter (odmieniony w czasie teraźniejszym) + particípio passado (imiesłów bierny). Czasowniki regularne w particípio passado  przyjmują następujące końcówki  – ado oraz -ido (np. falado, bebido, partido).

Przykłady:
tenho tido (ter), tem escrito (escrever), temos feito (fazer), tens cantado (cantar)


Pretérito mais que perfeito composto

Używamy go do opisu czynności, która wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości .

ter (odmieniony w imperfeito do indicativo) + particípio passado.

Przykłady:
tinham tido,tinha comido (comer), tinhas chegado (chegar)


Infinitivo pessoal

eu ter                                                           nós termos
tu teres
ele/ela/você ter                                           eles/elas/vocês terem


Futuro composto

Dla czynności, które zostaną ukończone do pewnego momentu w przyszłości.

ter (odmieniony w futuro do indicativo) + particípio passado.


Przykłady:

terei dormido, teremos dito


Condicional presente

eu teria                                                     nós teríamos
tu terias
ele/ela/você teria                                     eles/elas/vocês teriam


Na koniec chciałabym opisać króciutko konstrukcję ter de/ ter que. Służy ona do wyrażania pewnej konieczności np. Tenho de ir. – Muszę już iść. lub Tens de estudar. – Musisz się uczyć. Aby jeszcze bardziej podkreślić wymowę zdania, możemy użyć ter que.

Comentários

  1. Witam!

    Post jak dla mnie napisany w idealnym momencie :D W ostatnim czasie próbowałam zrozumieć jaka jest różnica pomiędzy "estar a + infinitivo " a "estar + gerundio" ponieważ teoretycznie oznaczają to samo. Twój post pomógł mi rozwiać wątpliwości, dziękuję :)

    Mam do Ciebie pytanie, czysto z ciekawości - długo uczysz się już portugalskiego? Uczęszczałaś na jakieś kursy czy może jesteś samoukiem? Ja portugalskiego jak na razie uczyłam się tylko od Portugalczyków (od nauczycieli i znajomych). Teoretycznie wszystkie te zagadnienia, które opisałaś są mi znane. Jednak mimo wszystko bardzo dobrze mi się je analizowało i utrwalało w języku polskim. Wszystko jakoś wydaje się bardziej przejrzyste :)

    Jeszcze jedno pytanie co do postu - możesz bardziej wytłumaczyć zagadnienie "Infinitivo pessoal"? Niby powinno to być najłatwiejsze ale jakoś nie do końca mogę pojąć jego ideę :)

    Pozdrawiam,
    Kasia

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Portugalskiego uczę się już dość długa, jednak z przerwami. Pierwsze spotkanie z językiem to Porto. Byłam tam na wymianie i chodziłam na intensywny kurs portugalskiego. Później to już głównie samodzielna nauka z książek i kursów internetowym. Poza tym mam też przyjaciół w Portugalii, których mogę poprosić o poradę językową.

      Infinitivo pessoal jest dość specyficzne. Kiedyś sama miała z nim problem. Generalnie stosujemy go jeżeli w znaniach nadrzędnym i podrzędnym mamy dwa różne podmioty. Jednak, znajdziemy w języku portugalskim także wyrażenia po których musimy go użyć np. ao, por,sem, até, para, depois de itp. Ponadto w zwrotach typu é importante, é preciso, é proibido itp. Dla przykładu: é imporante estudares mais.

      Mamy też infinitivo pessoal composto. Stosuje się go na tych samych zasadach, ale odnosi się on do przeszłości np. Obrigada por teres aceitado a minha convite.

      Eliminar
    2. Mała poprawka. Powinno być: Obrigada por teres aceitado o meu convite. Tak to jest z nocnym pisaniem ;)

      Eliminar
  2. Hej. Mam pytanie. Czym różni się infinitivo pessoal a conjuntivo futuro? Bo forma odmiany czasowników jest taka sama, więc dlaczego mamy 2 różne nazwy na to samo?

    Pozdrawiam

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Hej. Nie do końca się one pokrywają. Co prawda w przypadku czasowników regularnych tak będzie, jednak już przy nieregularnych dostrzeżemy różnicę (np. teres - infinitivo pessoal oraz tiveres - futuro do conjuntivo). Poza tym sam model tworzenia jest inny - infinitivo pessoal to bezokolicznik + odpowiednie końcówki, a futuro do conjuntivo tworzymy od czasu preterito perfeito simples (3 os. liczby mnogiej). Musisz też pamiętać o tym, że obie struktury stosujemy w innych sytuacjach. Infinitivo pessoal stosujesz między innymi po konstrukcjach bezosobowych (bez que) oraz bezokolicznikach. Odpowiednia końcówka pozwala nam na wskazanie wykonawcy czynności. Natomiast futuro do conjuntivo spotkasz przede wszystkim w zdaniach warunkowych zaczynających się od se oraz w przypadku tworzenia założeń po quando, logo que i sempre que (odnosimy się przy tym do przyszłości).

      Eliminar

Enviar um comentário

Mensagens populares deste blogue

Jak pisać po portugalsku na komputerze, czyli klawiatura portugalska

Ogrom czasów i trybów w języku portugalskim.

Parabéns - słówko o wielu obliczach