Kraje, które posiadają rodzajnik..... ale nie zawsze go stosujemy

Kochani przyszła pora na porcję gramatyki na moim blogu. Tym razem chciałabym zająć się zagadnieniem, które nie jest do końca jednoznaczne. Funkcjonują bowiem dwie zasady stosowania nazw danych krajów w łączeniu z przyimkami: (1) poprawna gramatycznie, formalna oraz (2) potoczna, spotykana przede wszystkim w języku mówionym.

Wszystkie interesujące nas kraje znajdują się w Europie. Są to:

a Espanha - Hiszpania

a França - Francja

a Itália - Włochy

a Inglaterra - Anglia

Kiedy tworzymy zdanie bez użycia przyimka, kraje te zachowują swój rodzajnik np.

A França é um país grande. - Francja jest dużym krajem.

W momencie, kiedy musimy zastosować przyimek, zasada ta ulega zmianie (nie łączymy przyimka z rodzajnikiem). np.

A Ana é de Espanha. - Ana pochodzi z Hiszpanii.

No ano que vem vou para Inglaterra. - W przyszłym roku jadę do Anglii.

Jednak jak to już jest w Portugalii zasady zasadami, a praktyka swoją drogą. Wielu native speaker'ów używa w mowie formy niepoprawnej gramatycznie. Dlatego też często słyszymy

Ele mora na Espanha. - On mieszka w Hiszpanii.

Eles são da Itália. - Oni pochodzą z Włoch.

Kwiaty/flores

Mimo, że za oknem nadal panuje zima, myślę, że przyda się odrobina radości w postaci wiosennych elementów. Dlatego postanowiłam podzielić się z wami informacjami dotyczącymi nazw kwiatów. Niektóre zapewne są Wam doskonale znane. Natomiast inne mogą być pewną ciekawostką.

Rozpocznijmy od kwiatka, który jest widoczny na zdjęciu:

po portugalsku nazywa się papoila lub papoula. 

Poniżej znajdziecie listę innych popularnych kwiatów:

rosa - róża

cravo - goździk

girassol - słonecznik

túlipa - tulipan

jasmim - jaśmin

violeta - fiołek

gerbera - gerbera

amor-perfeito - bratek

Feliz Natal

Feliz Natal

cheio de amor,

alegria, 

amizade,

felicidade

e paz

Wyrazy złożone - bem i mal

Dawno, dawno temu zamieściłam podobny wpis z wyrazami opartymi o słowo "guarda". Ponieważ język portugalski jest dość bogaty w wyrazy złożone w oparciu o różnego rodzaju słowa np. przysłówki, postanowiłam odświeżyć trochę ten temat. Ponadto chciałabym Was zachęcić do poszerzania zasobu własnego słownictwa oraz podejmowania prób rozwiązywania ćwiczeń słowotwórczych.

W dzisiejszym poście chciałabym Wam zaproponować krótki zbiór poświęcony wyrazom złożonym zawierającym przysłówki BEM i MAL. 

bem-apessoado - przystojny (mal-apessoado - brzydki)

bem-aventurado - szczęśliwy (mal-aventurado - nieszczęśliwy)

bem-ditoso - szczęśliwy (ale malditoso - nieszczęśliwy)

bem-fadado - szczęśliwy (ale malfadado - mający pecha, nieszczęśliwy)

bem-comportado - przyzwoity ( ale malcomportado - nieprzyzwoity)

bem-falante - elokwentny ( ale malfalante - oszczerczy) 

bem-mandado - posłuszny (ale malmandado - nieposłuszny, niechętny)

Zgodnie z Novo Acordo w tworzeniu wyrazów złożonych z przysłówkami bem i mal nie zaszły wielkie zmiany. W przypadku bem w większości przypadków zachowano formę z łącznikiem (w przypadku, gdy wyraz stanowi całość znaczeniową). Natomiast, mal piszemy zazwyczaj łącznie (przy zachowaniu całości znaczeniowej). Z wyjątkiem przypadków, gdy druga część słowa zaczyna się na samogłoskę lub h (np. mal-humorado - zły, bez humoru)

4 temperamentos

Zastanawialiście się kiedyś nad tym jaki jest Wasz temperament? Chcielibyście się dowiedzieć jak po portugalsku określimy podstawowe typy temperamentu? Jeżeli tak, to zapraszam do lektury dzisiejszego posta.

Najbardziej znaną teorię dotyczącą temperamentu zaproponował Hipokrates. Wyróżnił on cztery typy temperamentu:

1. sanguíneo (sangwinik)

2. colérico (choleryk)

3. melancólico (melancholik)

4. fleumático (flegmatyk)

Więcej informacji na temat, każdego z temperamentów znajdziecie w załączonych filmikach. Przy okazji pozwalają one ćwiczyć umiejętność rozumienia ze słuchu (wersja brazylijska).

Qual é o seu temperamento? (1)

Qual é o seu temperamento? (2)

Rodzajnik określony, a nazwy własne

Kwestia stosowania rodzajników w języku portugalskim jest często poruszana, zważywszy na problemy jakie sprawia ona uczniom. Zwłaszcza tym z nich, którzy nie uczyli się wcześniej żadnego z języków romańskich. Jednak trzeba przyznać, że nie zawsze informacje zamieszczone w podręcznikach odpowiadają potrzebom osób uczących się portugalskiego. 

Dostrzegając skomplikowanie tego zagadnienia, chciałabym Wam zaproponować krótką analizę związaną z rodzajnikami określonymi. Nie będzie to jednak podsumowanie informacji dotyczących wszystkich aspektów ich zastosowania. Pragnę poruszyć, moim zdaniem, interesujący aspekt stosowania rodzajników określonych z nazwami własnymi tj. imionami i nazwiskami.

Na początku nauki najczęściej słyszymy, że w języku portugalskim stosujemy rodzajnik określony także przed imieniem danej osoby (z pewnym wyjątkiem: Ela chama-se Carla). A oto i przykłady:

A Ana e o Paulo brincam no jardim.

Esta casa é da Maria.

O António vai de férias.

Jest to tylko częściowo prawdziwe stwierdzenie. Generalnie, w Portugalii nadal stosuje się tę zasadę z małymi wyjątkami. Jednak w Brazylii stosowanie rodzajnika określonego z imionami zależy to od stopnia zażyłości, która łączy nas z daną osobą. Jeżeli znamy ją bardzo dobrze, będziemy stosować rodzajnik określony. Natomiast jeżeli jest to tylko osoba, którą znamy pobieżnie (np. sąsiad lub kolega z pracy), to zostanie on pominięty.

Jeszcze inną kwestią jest stosowanie rodzajnika określonego przed imionami i nazwiskami osób publicznych tj. polityków, aktorów, sportowców etc. Ze względu na charakter znajomości tj. brak bezpośredniej, bliskiej relacji, a jednocześnie powszechną znajomość tej osoby w danym kraju, rodzajnik zostanie pominięty np.

Cavaco Silva disse .........

A viagem de Vasco da Gama ....

Liczne przykłady obrazujące to zjawisko gramatyczne odnajdziemy choćby w prasie portugalskojęzycznej. Dziennikarze przywołując wypowiedź danej osoby pomijają rodzajnik określony.

Particípio duplo

Kochani,

na początku chciałabym Was przeprosić, że tak długo mnie tu nie było. Niestety natłok zajęć nie pozwolił mi na napisanie wyczerpującego posta. Postaram się poprawić. Nie chciałabym Was zostawiać bez cotygodniowej porcji języka portugalskiego.

Dzisiejszy post chciałabym poświęcić particípio passado. Jest on stosowany, na przykład, w czasach złożonych i stronie biernej. W większości przypadków jego tworzenie i użycie nie nastręcza dużych trudności. Pomimo tego, że czasami musimy zapamiętać też formy nieregularne. 

W dzisiejszym poście chciałabym jednak poruszyć inną kwestię związaną z tym zagadnieniem. Z pewnością, Ci z Was, którzy znają już trochę lepiej język portugalski, spotkali się z fenomenem tzw. particípio duplo. Oznacza to, że dany czasownik będzie posiadał dwie formy. W zależności od użytego czasownika posiłkowego (ter; ser lub estar) będziemy stosować formę regularną lub nieregularną. Dzisiaj skupimy się się czasowniku ter. Zasada głosi, że stosujemy po nim formę regularną particípio passado. Do zobrazowania tego zagadnienia posłużą nam zdania z wykorzystaniem czasownika aceitar, który posiada dwie formy: regularną - aceitado oraz nieregularną - aceite.

Jak widzimy na obrazku, poprawna jest forma pierwsza tj. teres aceitado (w podanym przykładzie mamy do czynienia z formą infinitivo pessoal composto, odnoszącą się do czynności przeszłej).

NB: W przypadku czasowników ser i estar stosujemy formę nieregularną.