Warianty języka portugalskiego, czyli konkurs piękności we współczesnym wydaniu

Ostatnio przeglądając fora dotyczące języka portugalskiego, natrafiłam na gorącą dyskusję poświęconą tematowi, który z wariantów jest ładniejszy i bardziej uprawniony do tego, aby być uznanym za „wzór” poprawności oraz legitymizacji. Co ciekawe wymiana poglądów nie toczyła się jedynie pomiędzy osobami uczącymi się tego języka, ale również native speakerami. W przeważającej mierze podział przebiegał na linii Portugalii – Brazylia, pozostawiając gdzieś z boku pozostałe kraje, w których na co dzień używa się portugalskiego.

Podczas czytania poszczególnych opinii, nasuwała mi się nieprzerwanie jedna myśl: „Czemu właściwie ma służyć ta dyskusja?”. W końcu każdy uczący się języka portugalskiego ma prawo do posiadania własnego zdania w kwestii tego, który z wariantów bardziej lub mniej mu odpowiada i któremu z nich postanawia poświęcić więcej czasu i energii – który bardziej przemawia do jego serca. Często wybory te są bezpośrednio związane z doświadczeniami osobistymi lub dostępnością w zakresie nauki.

Zdecydowanie bardziej zaskakujący wydaje mi się fakt oceny wariantów pod względem poprawności językowej oraz pogląd jakoby któryś z nich miał większe prawo noszenia miana języka portugalskiego niż inny. Przy czym, Brazylijczycy (chociaż na co dzień wina nie leży tylko po ich stronie – w wielu przypadkach to Portugalczycy przywłaszczają sobie język i związane z nim prawa) powoływali się między innymi na pogląd, iż język, którym oni się posługują jest bardziej zbliżony do wersji pierwotnej (tzw. galego - português). Na poparcie tej tezy można przywołać współczesne podobieństwa pomiędzy językiem hiszpańskim i portugalskim – wariant brazylijski jest tu zdecydowanie bardziej zbliżony w wymowie, a także warstwie gramatycznej. Jednak w niektórych wypowiedziach wyczuwało się przekonanie, że poprzez to jest on bardziej poprawny – że to właśnie jest „prawdziwy” portugalski.  Z czym już nie można się zgodzić.

Osobiście podoba mi się zarówno odmiana europejska jak i brazylijska (chociaż serce nadal pozostaje w Portugalii), jednak w mojej opinii nie można zaprzeczać pewnym niepodważalnym faktom:

1. 

Język portugalski narodził się w Europie, w północnych obszarach Portugalii oraz terenach dzisiejszej Galicji – jako tzw. galego – português.

2. 

Język portugalski rozprzestrzenił się na wielu kontynentach, dzięki portugalskim odkryciom geograficznym. Dlatego też kraj ten położył podwaliny pod rozwój różnych od siebie, ale fascynujących wariantów języka. Każdy z nich przyczynia się na co dzień do ubogacenia języka portugalskiego jako całości.

3. 

Żaden z narodów wspólnoty języka portugalskiego nie może czuć się absolutnym, jedynym właścicielem języka – w pewien sposób go przywłaszczając.

4. 

Nawet w ramach danego państwa, funkcjonują różne regionalne odmiany języka. Inaczej mówi się na północy i Południu Portugalii oraz w poszczególnych regionach czy miastach Brazylii. Czy również im mamy odbierać prawo noszenia miana „języka portugalskiego”?

Podsumowując, język portugalski jest piękny i aby go zrozumieć należy zagłębić się zarówno w jego przeszłość jak i teraźniejszość. Trzeba zapoznać się z niesamowitą różnorodnością kulturową, która dopiero połączona w całość daje wspaniały obraz – mozaikę wydawałoby się złożoną z elementów niemożliwych do pogodzenia.